Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitimi

YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK NEDİR?

Dsm 5 kitapçığı ile tanımı değiştirilen nörogelişimsel hastalıkların tarif edildiği kişiyi sosyal çevresinden soyutlayan ve iletişim becerilerini kısıtlayarak, dil ve konuşma becerilerinde görünür sorunlara yol açan hastalıklar bütününe verilen bir çerçeve isimdir.

Otizm, Rett Sendromu, Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu, Asperger Sendromu ve Atipik Otizm (başka türlü adlandırılamayan bozukluk) olarak tanılanmaktadır ve 2013 yılında tanım değişikliğine uğrayarak DSM V ile yeniden tanımlanmıştır.

Asperger sendromu dil ve konuşmada daha az soruna yol açtığı için otizm spektrum bozukluğu skalasından çıkartılarak tamamen ayrı bir sınıfta tanımlanmış.

Atipik otizm, otizmin karakteristik özelliklerini belli belirsiz tanımladığı ve çok hafif seyrettiği için için kavram kargaşası yaratmaması için tanım olarak kadırılmış ve otizm 3 ana sınıfa ayrılmıştır.(ağır, orta ve hafif otizm)

YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK NEDİR?

  • Otizm
  • Rett sendromu
  • Çocukluğun dezintegratif bozukluğu
  • Asperger sendromu
  • Atipik otizm

OTİZM

Yaşamın erken dönemlerinde başlayan ve yaşam boyu süren, sosyal ilişkiler, iletişim, davranış ve bilişsel gelişmede gecikme ve sapma gibi özellikler gösteren nöropsikiyatrik bir bozukluk olarak kabul edilmektedir.

Yaygın gelişimsel bozuklukların en iyi bilineni otizm ( İnfantil otizm olarak da bilinir.) olup karşılıklı sosyal etkileşimde, sözel iletişimde bozukluklar ve basmakalıp stereotipik davranış örüntüsü ile karakterizedir. İnfantil otizm kavramı ilk kez Leo Kanner tarafından 1943 yılında tıp literatürüne kazandırılmış ve 1980’e kadar bu terim kullanılmıştır. Otizm terimi, zaman içinde yerini, otizm spektrum bozuklukları (ASD-Autism Spectrum Disorders) terimine bırakmıştır. Otizm spektrum bozuklukları, yaygın gelişimsel bozukluklarla (Pervasive Developmental Disorders-PDD) eş anlamlı olup ileri düzeyde ve karmaşık bir gelişimsel yetersizlik anlamında kullanılmaktadır. Otizm ise bu sınıflandırma altında yer alan kategorilerden yalnızca biridir. Otizm spektrum bozukluğunun nörolojik nedenlerden kaynaklandığı sanılmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin önemli bir bölümünde (yaklaşık %35), beyindeki anormal elektrik hareketlerine bağlı olarak nöbet, istemsiz hareketler, bilinç yitimi vb. 5 nörolojik sorunlar da görülebilir. Otizm spektrum bozukluğu bir ruh hastalığı değildir, ancak belirtileri bazı ruh hastalıklarını çağrıştırabilir.

RETT SENDROMU

İlk defa Dr. Andreas Rett tarafından tanımlanmış, Dr. Bengt Hagberg ve çalışma arkadaşları tarafından 1983 yılında yayınlanan raporla, bir hastalık olarak dünya çapında tanınmıştır.

Rett Sendromu (RS), dünyada çeşitli ırklarda ve etnik gruplarda, özellikle kız çocuklarında görülen nörolojik bir rahatsızlıktır.

Bu sendromun, erkeklerde de görülebileceği bilinmektedir, fakat erkeklerde görüldüğünde bu bebeklerde genellikle düşük, doğum anında ölüm veya anne karnında erken ölüm gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.

RS’li çocuklar, 6-18 aylık olana kadar normal veya normale yakın bir gelişim gösterirler. Bu süreden sonra çocuk, geçici durgunluk veya gerileme sürecine girer, iletişim kurma becerisini yitirir ve ellerini birbirine kenetler. Hemen ardından stereotipik el hareketleri, yürüyüş bozuklukları ve kafa gelişiminde gözle görülebilir bir yavaşlama ortaya çıkar. Nöbet geçirme, uyanıkken düzensiz soluk alıp verme gibi problemlerle de karşılaşılabilir.

ÇOCUKLUĞUN DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU

Doğumdan itibaren en az iki yıl tamamen normal gelişim kaydedilir.

Belirtiler sıklıkla 3-4 yaş arası görülmeye başlar. Bu tanıyı koyabilmek için belirtilerin 10 yaştan önce gelişmiş olması gerekir.

Ağır mental retardasyonla ve lokodistrofiyle (ilerleyici çocuk nörolojisi hastalıkları) birlikte görülmektedir. Ayrıca epilepsiye rastlama olasılığı da sıktır.

Başlangıç ani veya dereceli olabilir. İlk bulgular, aktivitede artış, huzursuzluk ve anksiyetedir. Daha sonra konuşma ve diğer yetilerde kayıplar kaydedilir, klinik tablo platoya erişir ve sonraki gelişim sınırlı olabilir. Eğer ilerleyici bir nörolojik bozukluğun sonucu olarak ortaya çıkıyorsa klinik tablo kötüleşme hatta ölümle sonuçlanabilir. Bu psikoza “heller demansı” veya “infantil demans” da denilmektedir. Otizmdeki gerilemeyle ilişkisi tartışmalıdır. Genelde, nöroloji kliniklerinde yataklı tetkiklerle teşhis edilir.

Öncesinde normal işlev gören çocuğun 3-4 yaşlarında başlayan zekâ, dil ve sosyal işlevlerinde birkaç ay içinde gelişen deteryasyon (yıkım)’dur. Tahminen otistik bozuklukların 10’da birinde sıklıkta gözlenir.

Erkek/kız oranı 4-8/1’dir. Sebep bilinmiyor. Konvulzif sendromlar, tuber sklerozis ve çeşitli metabolik hastalıklarla birlikte bulunabilmektedir.

ASPERGER SENDROMU

Tipik olarak otizmli bireylerde görülen sosyal ilişki ve iletişim sorunlarının yanı sıra sınırlı ilgi alanı görülür.

Çok sınırlı konularda ve dar çerçeveli alanlarda derin bilgilere sahiplerdir, bu nedenle bu çocuklara “küçük profesör” yakıştırması yapılır. Otizmden farklı olarak zamanında konuşmaya başlarlar; aşırı bilgiçlik ve el becerilerinde özel sorunlar görülür. Bu çocuklar normal veya üstün zekâya sahiptirler. Mekanik oyuncaklara çok düşkündürler ve ilgi alanı sınırlı olan insanlarla daha iyi yakınlık kurarlar.

Amaçsızca birtakım nesneleri toplayabilirler, öz bakım sorunları yoktur. Erişkinlikte ise kurallara sıkıca bağlı, soğuk ve mesafeli insanlar olarak tanınırlar.

Bu bireylerin sosyal hayatında, genelde bir tane çok yakın arkadaşları vardır ve bu kişinin de sıklıkla dar, kısıtlı ilgi alanı vardır.

Duygusal hayatında hep akılcı ve heyecansız yorumlamalara sahiptir, davranış sorunları görülebilir, jest, mimik ve vücut dilini kullanmada sorunları vardır. [Frith, 12 1991].

Bu sendromda genetik ilişki sıklıkla baba ve oğul arasında kurulur. Otizm ve Asperger Sendromu birbirine dönüşebilir bir nitelik taşır.

Asperger Sendromu’nun klinik özellikleri şöyle sıralanabilir:

Normal dil gelişimi, normal zekâ ve hatta bazen üstün zekâya sahip olma, beceriksizlik, bilgiççe, ders veriyormuş gibi konuşma tarzı, antisosyal şiddet içeren davranışlar görülmektedir. Görülme sıklığı 1000’de 1’dir. Erkeklerde 2-4 kat daha fazladır. Tanı genelde 5 yaş civarında konabilir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ve depresyonla eş zamanlı görülür. Özellikle dede ve babalardan ailevi geçiş görülür.

ATİPİK OTİZM

Atipik otizm, dil ve sosyal iletişimle ilgili sorunlar, dilin amaca yönelik kullanımındaki sorunlar, aşırı çekingenlik, aşırı utangaçlık, gündelik ve özel yaşamında belli ilkelere aşırı katı yaklaşım ve bağlılık gibi durumlarla ilişkili olarak göz önüne alınabilir.

Bazı kişilik tipleri ve bozuklukları (şizoid kişilik, şizotipal kişilik, çekingen kişilik) yine atipik otizmle ilişkili olabilir, fakat farklar vardır. Örneğin, şizoid kişilikler toplumsal ilişkileri anlar, özellikle istemezler.

Buna karşın otizmli bireylerde ilişki kurma arzusu olduğu, ama beceremedikleri ileri sürülmüştür.

Bunun ile birlikte otizm ve otistik çocuklar için aba terapileri eğitimlerimiz devam etmektedir şu nokta unutulmamalıdır ki bir insanın toplumdaki yeri kendini ifade edebilmesi ile doğru orantılıdır bu anlamda genellikle nörogelişimsel bozukluklar sonucu ortaya çıkan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, asperger, disleksi gibi sorunların yanında duyu bütünleme, öğrenme güçlüğü eğitimleri, dil ve konuşma terapileri ve özellikle erken çocukluk dönemindeki otistik çocuklar için ABA terapileri aile ve çocuk için hayati öneme sahiptir.

İstanbul Bahçelievler ve İstanbul bağcılar şubelerimizden gerekli bilgi alabilir bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Sevgilerle…

Sayfa başı ↑

ANASAYFA

Otizm, Asperger sendromu, Rett sendromu, Atipik otizm

KAYNAKÇA: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR DESTEK EĞİTİM PROGRAMI MEVZUATI

2 thoughts on “Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitimi”

    1. Münevver Hanım gelişime ve öğrenmeye açık Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri bu konuda size yardımcı olacaklardır. Bölgenizde bu yönde araştırma yapmanızı tavsiye ederiz. Sevgilerle…

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top
Sosyal etkileşim becerileri Çocuklar için Duyusal masaj el göz denge korrdinasyon ve ortak dikkat becerileri cocuk etkinlikleri Oyun Atolyelerimiz Basliyor
Bilişsel gelişim örüntü etkinliği Duyusal masaj el göz denge korrdinasyon ve ortak dikkat becerileri cocuk etkinlikleri Otizm Programı Yüzme Eğitimleri Oyun Atolyelerimiz Basliyor Çocuklar yüzme etkinliği
Denge ve spor etkinliği Masa tenisi etkinligi Çocuklar yüzme etkinliği